Bilim insanları, içeride gerçekte neler olup bittiğini anlamak için gezegenin 'nabzını' okuyor.Mars'ın tozlu kırmızı yüzeyinin derinliklerinde sıvı demirden oluşan bir çekirdek yanıyor ve bu, bilim adamlarının daha önce düşündüğünden çok farklı. İşte ayrıntılar...
Bilim insanları Mars'ın çekirdeğini keşfetti!
Öncelikle Nature dergisinde yayınlanan yeni bir çalışmanın ana hatlarıyla belirttiği gibi, çekirdek geçmiş tahminlerden çok daha küçük. Mars'ın merkezi de çok daha yoğundur; çekirdek erimiş bir silikat tabakasıyla (esasen sıcak, sıvı formdaki kayaların bir karışımı) çevrelenmiş.
NASA, 2021'de İç Yapı Sismik Deneyi (SEIS) olarak bilinen bir görev sırasında InSight iniş aracının sismometresini kullanarak bu hesaplamalara yönelik ölçümleri topladı. Kubbe şeklindeki alet, Mars'ın yüzeyine oturdu ve sismik titreşimleri, yani gezegenin "nabzını" ölçtü; bu, onun iç faaliyetine işaret ediyordu.
Bu ölçümler başlangıçta çekirdeğin büyük ancak düşük yoğunluklu olduğunu, sıvı demirin yanı sıra kükürt, karbon, oksijen ve hidrojen gibi daha hafif elementlerden oluştuğunu gösterdi.
Ancak bu teori, Mars'ta bulunan bu elementlerin miktarlarına ilişkin mevcut bilimsel tahminlerle örtüşmüyordu. Böylece bilim insanları başka bir şey denediler.
Keşif nasıl yapıldı?
İlk olarak, iki bağımsız bilim insanı ekibi Mars'tan gelen son sismik sinyalleri analiz etti. Daha sonra Mars'ın çekirdeğinin boyutu ve neyden oluştuğu hakkında yeni tahminler üretmek için simülasyonlar ve jeofizik modeller yaptılar.
Her iki ekip de büyük bir çekirdek yerine daha küçük, sıvı demir çekirdeğin aslında yaklaşık 150 kilometrelik (93 mil) yumuşak, erimiş kayayla çevrili olduğunu buldu. Çok daha küçük olduğundan çekirdek muhtemelen daha yoğun bir element bileşimine sahiptir.
Yapılan keşif ne kadar önemli?
Çalışmada doğrudan yer almayan ABD'deki Northwestern Üniversitesi'nden uzay jeologu Prof Suzan Van der Lee , bunları "Mars'ın çekirdek ve manto yapısına ilişkin şu ana kadarki en doğru ve kesin tahminler" olarak nitelendirdi.
Şöyle ekledi: "Bulguları, Mars'ın kabuğun derinliklerinde bulunan katmanlarına ilişkin anlayışımızı geliştiriyor ve Mars'ın iç kısmının yapısını ve kökenlerini, Güneş Sistemi'ndeki kayalık (karasal) gezegenlerin oluşum ve evrim senaryolarıyla bağlama yerleştirmeye yardımcı oluyor.
Son zamanlardaki buluşa rağmen bilim insanları çekirdeği çevreleyen yumuşak tabakanın ne kadar yoğun olduğundan veya neyden yapıldığından emin değiller. Van der Lee'nin işaret ettiği gibi, gökbilimcilerin bulguları hizalamak ve Kızıl Gezegen hakkında daha fazla bilgi edinmek için daha fazla araştırma yapması gerekecek.
