Eski bir Türk geleneği olan Atın kuyruğunu bağlamak ne anlama gelmektir? Kuruluş Osman dizisinde 5. bölümünde gerçekleşen o sahne olay yarattı.Osmanlı döneminden bu yana Savaşta atın kuyruğu neden bağlanır? Atın kuyruğunu bağlamak ne anlama gelir? sizler için haber içeriğimizde bu konuyu ele alacağız...
Atv ekranlarınlarında yayınlanan Kuruluş Osman, 5. bölümünde yer alan Osman Gazi ve Bamsı'nın at kuyruğunu bağlama sahnesi sosyal medyada merak konusu haline gelmişti. Başladığı günden bu yana izlenme rekorları kıran dizinin Türk tarihinde önemli bir yeri olan at kuyruğu bağlama sahnesi olay yarattı.
Savaşta atın kuyruğu neden bağlanır, Türklerin en eski geleneklerinden biridir bu aslında...Bu gelenek, atın sahibine olan sonsuz bağlılığını, artık savaşa hazır olduğunu hatta şehit düştüğünde de onunla birlikte gittiğinin bir simgesidir. Savaşta atın kuyruğunu bağlamak, hem atın hem de sahibinin azmini, cesaretini ve gücünü gösterir. Bu haberimizde, savaşta atın kuyruğu neden bağlanır? sorusuna daha detaylı bir bilgi için gelin hepbirlikte tarihte bir yolculuk yapalım...
Savaşta atın kuyruğu neden bağlanır?
Atın kuyruğunu bağlamak eski bir Tük geleneği olup Türk toplumunda ayrı bir yere sahiptir.At kuyruğu kesmek, bağlamak yüzyıllar boyunca farklı anlamlarda yaşanmıştır.Hem mitolojik hem dini hem de sembolik anlamlarıyla karşımıza çıkmaktadır.Zorlu savaşlar için hazırlanan savaşçılar atlarının kuyruğunu keserek Tuğ yapmışlardır.Bu da kendilerine fedai oldukları anlamına gelmektedir.Şayet savaşta şehit olurlarsa kesilmiş olan atın kuyruğu mezarına konulur ve bu gelenek savaş sonunda Zafer olarak ilan edilir. Selçuklular ve Osmanlılar döneminde bu gelenek daha sonra atın kuyruğunu düğümleme şeklinde devam etmiştir.
At kuyruğu bağlamanın tarihi nedir?
Atın kuyruğunu bağlamak tarihinde, uzun olan kuyruk kıllarının savaş esnasında atın ayaklarına dolanmasını önlemekti.Türk tarihindeki savaşçılar savaşa gitmeden önce atlarının kuyruklarını örüp ipek iple bağlarlarmış. Bunun adınada ''Kuyruk Tüğmek' veya ''At Çermetmek'' denirmiş.
Ayrıca at kuyruğu bağlamak savaşçılar için kahramanlık ve yiğitlik olarak sayılmaktaydı.Osmanlı tarihine göre Sultan Alp Arslan , Malazgirt Savaşını başlatmadan önce atının kuyruğunu bizzat kendisi bağlamış ve bütün askerlerinden de aynı şeyi yapmasını istemiştir.
Savaşta şehit düşen savaşçının bindiği atın kuyruğu kesilir. Atın sahibine olan bağlığını simgesi haline gelen bu gelenek at sahibi için yas tuttuğu anlamına gelir. Hatta Büyük Selçuklu Sultanı Tuğrul Bey için düzenlenen törene katılan tüm atların kuyrukları bu nedenle kesikti.
Atın kuyruğunu bağlamak, İskitlere ait Pazırık Kurganında bulunan at iskeletlerinin kuyruklarının kesik olması , bu adetin çok eskilere dayandığının göstermektedir.Kurganda bulunan bu halı, dünyanın ilk düğümlü halısı olmuştur.
Atların kuyruğu neden kesilir yada neden bağlanır?
MÖ 3. ve 6. yüzyıllara kadar dayandığı bilinen atın kuyruğunu bağlamak yada kesmek halk arasındaki adıyla Dullama'nın (tullama) ortaya çıkış şekli ise şu şekilde açıklanmaktadır. Savaşcıların atları o kadar değerlidir ki ailelerinden biri gibi değer görürdü. Askerlerin en yakınlarından biri olan atlar onlara eşleri kadar yakındı. Savaşta hayatını kaybeden askerlerin atlarına dul kaldı gözüyle bakılır ve Askerlerin şehitlik mezarlarına atlarının kuyruğu kesilerek gömülürdü buna da Dullamak denilirdi.
Sahibi ölmüş atın yası olarak ilan edilir ve yasa girmek olarak kabul edilirdi.Kırgız Türklerinde yas ve matem tutmak manasına gel bu kelime hala ''Tullamak'' olarak kullanılmaktadır. Kırgız, Yakut ve Kazak lehçelerinde ise ''Dullamak'' kelimesi günümüze kadar sırasıyla Tuldamak,Tuluyah ve Tullamak şeklinde telaffuz edilmiştir.
Atın kuyruğunu bağlamak savaşçı geleneği olarak bilinen bu gelenek sadece Türk savaşçılarında görülmüştür. İnternet araştırmalarımızda savaşta at kuyruğu kesmek yada bağlamak ile ilgili Kaşgarlı Mahmut'un Divan'ında gerçekleşen at kuyruğu kesme ve bağlama geleneği görmekteyiz.Bunun üzerine divanda, 'Alp er atın çermetti, yiğit adam atının kuyruğunu öldürdü'' Türklerin ne kadar cesur yiğitler olduğunun bir göstergesi olmuştur.
“At kuyruğunu bağladık, Tanrıya da çağladık. Üzengi yakladık, Aldayıp güya çekindik”. Kaşgarlı Mahmut...
Atın kuyruğu neden düğümlenir?
Savaşta atın kuyruğu neden bağlanır? Atın kuyruğunu bağlamak ne anlama gelir? Tarihimiz bize ne öğtermek istemiş gelin kısaca bir kez daha göz atalım.Zorlu savaşların ardından Askerlerimizin varı yoğu atları olmuştur.Öyleki nikahlı eşlerinden sonra ilk kıymet verdikleri varlık olmuştur.Nitekim ki nice zaferler de onlar sayesinde kazanılmıştır.Peki Atın kuyruğu neden düğümlenir? İşte detaylar...
Destanlarımızda At Kuyruğu Bağlamak
Özellikle Özbek destanlarında anlatılan kahramanların savaşa girmeden önce atının kuyruğunu bağladıklarından söz edilmektedir.Özbek halk destanı olan 'Melle Sevdalar''(Sarışın Tüccar)'' İşte o zaman Avazhan külahını giymiş , atının kuyruğunu bağlamış, üzengiye ayağını basarak, türkü söylemeye başlıyordu'' dediği bilinmektedir. ''Alpamış'' destanının Said Murat Panahoğlu destanında ise ''Atını koşturan atının yelesini ve kuyruğunu örer'' demiştir.
Savaş Alameti
Atın kuyruğunu bağlamak konusunda uzun yıllar araştırma yapmış Bilim insanı değerli Bahaaddin Öğel'in şu ifadeleri günümüzde tekrar dile getirmektedir. '' At kuyruğu eski Türk inanç ve adetlerinde farklı şekillerde önemli yer tutmuştur. At savaşçısının ikinci nikahlısı sayılmıştır. Savaşa çıkan askerler atlarının kuyruklarını keser ve mızraklarının ucuna bağlardı.Savaşta şehit düşen askerin atının kuyruğu kesilir at da dul sayılırdı.''
Yas Alameti
At kuyruğu bağlamanın ne anlama geldiğini, Savaşta atın kuyruğu neden bağlandığını, Atın kuyruğunu neden kesildiğini artık bir savaş alameti olduğunu anlamışsınızdır.Alpler savaşa girmeden önce atın kuyruğunu düğümler savaşa ne kadar cesur bir yiğit olarak katıldığını hissedermiş.Eğerki atın sahibi şehit düşerse atın kuyruğu bağlı olduğu yerden kesilerek mezarına gömülürmüş. Türkler bu geleneği ''Dullamak'' olarak ifade ettmiştir.Böyle söylenmesinin sebebi ise atın sahipsiz dul kalmasıdır.
