Anayasa Mahkemesi'nin ek motorlu taşıtlar vergisi (ek MTV) iptal talebini reddetmesi, milyonlarca vatandaşı büyük bir şoka sürükledi. Ek MTV ödemeyen yüzbinlerce vatandaş şimdi 15 bin TL gibi yüksek bir ceza ödemek zorunda kalacak. Anayasa Mahkemesi, Cumhuriyet Halk Partisi'nin 2023 yılında başvurusunu inceledikten sonra, depremin yol açtığı ekonomik kayıpların telafisi için getirilen ek motorlu taşıtlar vergisinin (ek MTV) iptal talebini reddetti. Bu karar, ek MTV'yi uzun yıllardır düzenli olarak ödeyen veya ödemeyen milyonlarca vatandaşı etkileyecek.
Kararın Gerekçesi Henüz Belli Değil
Anayasa Mahkemesi, bu kararın gerekçesini henüz açıklamış değil. Ancak önceki benzer kararlarına göre, depremin yol açtığı ekonomik sıkıntıların giderilmesi amacıyla getirilen ek MTV'nin kamu yararını taşıdığını ve anayasaya aykırı olmadığını savunmuş gibi görünüyor.
Anayasa Mahkemesi, daha önce 2002 yılında ekonomik istikrar ve kamu borçlarının azaltılması amacıyla talep edilen ek MTV'yi anayasa maddelerine aykırı bulup iptal etmişti. Ancak 1999 Gölcük depremi sonrasında deprem zararlarını karşılamak için talep edilen ek MTV'nin iptal başvurusunu kamu yararı gözeterek reddetmişti.
Bu kararla birlikte, hükümetin gelecekte ilk emlak vergisi, ek ÖTV veya başka bir ek vergi getirme yetkisinin olabileceği belirtiliyor.
Kararın Yansımaları
Anayasa Mahkemesi'nin bu kararı, ek MTV'yi ödemeyen veya ödeme süresini kaçıran vatandaşlar için büyük bir sorun oluşturdu. Vergiye eklenen faizlerle birlikte, vatandaşlar binlerce lira borçlanmış durumda.
Örneğin, 2023 yılında Anayasa Mahkemesi kararına güvenerek vergiyi ödemeyen bir vatandaş, bugün sadece vergiyi değil, aynı zamanda mahkeme masrafları, vekalet ücretleri ve icra vekalet ücretlerini de ödemek zorunda kalacak. Bu da yaklaşık olarak 15 bin TL'ye denk geliyor.
Ayrıca, ek MTV'yi düzenli olarak ödeyen vatandaşlar da mağdur oldu. Bu vatandaşlar, 21 yıldır toplanan deprem vergilerinin nereye harcandığını veya hangi projelere aktarıldığını bilmiyor. Eğer bu vergiler doğru şekilde kullanılsaydı, Hatay, Malatya, Gaziantep, Adana gibi deprem bölgelerindeki insan kayıpları azalabilirdi.
Karara Tepkiler
Anayasa Mahkemesi'nin bu kararı, hem siyasi partilerden hem de sivil toplum kuruluşlarından tepki aldı. Muhalefet partileri, 21 yıldır toplanan deprem vergilerinin nasıl kullanıldığını sorgularken, yeni vergilerin vatandaşlara yüklenmesini eleştirdi.
Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkan Yardımcısı Ali Erdem Gün, Anayasa Mahkemesi'nin kararının ek vergilerin yolunu açtığını belirtti. Gün, "Anayasa Mahkemesi, adaleti sağlamak yerine vatandaşları mağdur etti. Bu karar, deprem fırsatçılığına yol açar. Hükümet, kendi payını alırken vatandaşa yük bindiriyor" dedi.
Türkiye Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) de karara tepki gösterdi. TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Emin Koramaz, "Türkiye deprem riski taşıyan bir ülke. Bu nedenle endişeliyiz ve korkuyoruz. Binalarımızın güvenliği konusunda sorunlar var. Bu vergiler daha önce de konuldu mu? Evet, konuldu. Anayasa Mahkemesi'nin daha önceki kararları var mı? Var. Anayasa maddeleri değişti mi? Hayır, değişmedi. Peki ne değişti? Bu sorulara yanıt yok" dedi.
Vatandaşlar da karara tepkili. Birçok vatandaş, sosyal medyada ve sokaklarda ek MTV'yi protesto ediyor. Bazıları, "Benzin alırken zaten yüksek miktarda vergi ödüyoruz. Araç alırken de ciddi bir vergi ödüyoruz. Şimdi aynı şeyi bir kez daha ödememiz neden gerekiyor? Bu haksızlık" şeklinde tepkilerini dile getiriyor.
