Denizanaları, genellikle geniş ve kubbe şeklinde bir yapıya sahiptirler. Poliplerden daha gelişmiş bir yapıları vardır ve yüzme yetenekleri için şemsiye benzeri bir organ geliştirmişlerdir. Bu organ, hayvanın su içinde ilerlemesini sağlar. Denizanaları beyne sahip değillerdir, bunun yerine, ışık ve koku gibi dış uyaranlara duyarlı bir sinir sistemine sahiptirler. Beslenmeleri, küçük balıklar ve diğer deniz canlıları ile gerçekleşir. Hidrodinamik olmayan yapıları nedeniyle yavaş hareket ederler ve avlarını yakalamak için dalgalanma hareketi kullanırlar. Üremeleri, tomurcuklanma adı verilen eşeysiz bir yöntemle olur.
Denizanalarının bazı türleri, dokungaçlarında zehir bulundurur. Bu dokungaçlarla temas halinde, hatta denizanası ölmüş olsa bile, zehirlenme riski vardır ve bu duruma denizanası sokması denir. Peki denizanasının neresi yakar, denizanası sokması ölümcül mü? gibi merak edilen sorularınızın cevaplarını haberimizde açıkladık. İşte detaylar...
Denizanasının neresi yakar?
Denizanasının tentacles olarak adlandırılan uzantıları, temas halinde yanık hissi yaratabilir. Bu uzantılar, avlarını yakalamak ve korunmak amacıyla kullanılan, iğne şeklindeki yapılarla donatılmıştır. Bu yapılar, deriye değdiğinde, yanma ya da batma hissine sebep olan kimyasal maddeler salgılar.
Denizanasının neden olduğu yanma etkisi, türe göre farklılık gösterir. Bazı denizanası türleri yalnızca hafif tahrişe yol açarken, diğerleri daha güçlü iğnelere sahip olup, şiddetli acı, kızarıklık, şişme ve bazen de kusmayı içeren semptomlara neden olabilir.
Denizanası nasıl sokar?
Denizanasının tentakülleri cilde değdiğinde, içinde zehir bulunan küçük kapsüller olan nematokistler tetiklenir ve zehiri cilde bırakır. Bu durum yanma, batma, kaşıntı gibi belirtilere yol açar. Etkilenen bölgeyi kaşımak yerine deniz suyuyla yıkamak ve sirke uygulamak gerekir. Şiddetli reaksiyonlarda tıbbi yardım şarttır.
Denizanasıyla temas halinde, tentaküllerdeki nematokistler cilde zehir enjekte eder. Yanma, batma, kaşıntı gibi belirtiler görülür. Kaşımak yerine, deniz suyu ve sirke ile yıkamak; şiddetli durumlarda tıbbi yardım almak önemlidir.
Denizanası tarafından sokulduktan sonra, denizanası hemen deriden uzaklaştırılmalıdır; aksi takdirde tekrar sokma ve daha ağır bir reaksiyona neden olabilir. Sokulan alan kesinlikle kaşınmamalı veya dokunulmamalıdır çünkü bu, enfeksiyonun yayılmasına yol açabilir. Isırılan yere tatlı su dökülmesi durumu kötüleştirebilir, bu nedenle bu bölgeye deniz suyu dökmek daha iyidir. Sokulan yerin üzeri hiçbir şeyle kapatılmamalıdır; çünkü kapalı kalan bir enfeksiyon iltihaplanabilir.
Denizanası sokması belirtileri nelerdir?
Denizanası sokmaları, halk arasında çarpma, ısırık veya yanık olarak da adlandırılır ve zamanında tedavi edilmezse ciddi sağlık problemlerine yol açabilir. Sokulan bölgede kaşıntı, şişlik, kızarıklık, uyuşukluk ya da ağrı gibi semptomlar görülebilir ve bu belirtiler zamanla tüm vücuda yayılabilir.
Ayrıca mide bulantısı, kusma ve şiddetli baş dönmesi sonucu bayılma gibi daha ciddi komplikasyonlar da meydana gelebilir. Denizanası türüne göre farklı müdahale yöntemleri gerekebilir, fakat birçok denizanası sokması durumunda doğal tedavi yöntemlerine başvurulur.
Denizanası temas edince ne yapılır?
Denizanasının size temas ettiğinde aşağıdakileri uygulamanız tavsiye edilir;
- Öncelikle sakin kalmalısınız. Panik yapmamalısınız.
- Denizanası size temas ettiğinde ilk önce tatlı temiz su ile temas edilen bölgeyi yıkamamalısınız. Çünkü tatlı su ile yıkadığınızda denizanasının temas ettiği yerdeki zehirler açığa çıkarak size zarar verebilir.
- Denizanasının temas yeri sirke, alkol veya deniz suyu ile yıkamınızı öneririz.
- Denizanasının temas ettiği bölgeyi direk elinizle değil bir cisimle vya kum ile ovalamalısınız.
- Denizanası ile temas ettikten sonra üzerinizdeki stres ve paniği atıp hemen bir sağlık kuruluşuna gitmenizi öneririz.
Ayrıca yukarıdaki belirttiğimiz denizanası sokma belirtilerinden en az bir tanesi sizin vücudunuzda varsa en yakın sağlık kıuruluşuna gitmenizi tavsiye ederiz. Çünkü denizanası sokmaları genelde ölümcül olmamakla birlikte bazı denizanalarının zehiri alerjik reaksiyonlar göstererek özellikle solunum yolu rahatsızlıkları olan kişilerde ölümcül sonuçlar yaratabilir.
Denizanası öldürür mü?
Deniz anası sokmaları çoğunlukla ağrılıdır fakat genel olarak ölümle sonuçlanmaz. Yine de, bazı deniz anası çeşitlerinin sokması, alerjik reaksiyon gösteren veya nefes darlığı çeken bireyler için tehlikeli olabilir. Sokma şiddeti ve kişinin sağlık durumuna göre, deniz anası sokmaları değişken semptomlara ve bazen ciddi sağlık problemlerine yol açabilir.
Deniz anası sokması neticesinde şiddetli acı, solunum zorluğu, baş dönmesi veya güçsüzlük gibi ciddi semptomlar meydana gelirse, derhal tıbbi yardım alınmalıdır. Birden fazla deniz anası tarafından sokulma veya ağır alerjik tepkiler gösteren kişiler için durum daha vahim olabilir ve acil müdahale gerektirebilir.
Deniz anası sokması halinde, ilk yapılması gerekenler arasında sokulan bölgedeki deniz anası tentaküllerini çıkarmak, yarayı temizlemek ve soğuk uygulama yapmaktır. Eğer evde müdahale yeterli değilse veya semptomlar ağırlaşıyorsa, en yakın sağlık merkezine başvurulmalıdır.
