Trabzon, Karadeniz'in incisi olarak bilinen ve birçok ilçeye, semte ve tarihi güzelliğe ev sahipliği yapıyor; ancak şehrin en zengin ilçesi, en belalı yeri, en iyi semtleri, yüzölçümü, en büyük ilçesi, tarihi, en nezih semti, en güzel ilçesi ve 2023'teki durumu hakkında bilgi sahibi olmak için bu soruların cevapları merak ediliyor. Ayrıca Trabzonspor'un durumu, hava durumu ve bölgedeki turistik yerler de merak edilen sorulardan. İşte Trabzon’la ilgili tüm merak edilen soruların cevapları haberimizin detayında…
Muhteşem tarihiyle Trabzon: 4000 yıllık zengin geçmişi bulunan, Roma ve Bizans dönemlerine tanıklık etmiş, Fatih Sultan Mehmet tarafından fethedilmiş, Yavuz Sultan Selim'in valilik yaptığı, Kanuni Sultan Süleyman'ın doğum yeri olan ve Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün üç kez ziyareti ettiği bir şehirdir.
Bu şehir, Kuzeyde Karadeniz'le, Güneyde ise Boztepe'ye kadar olan alanda, düzgün olmayan teraslarla yükselen bir yapıya sahiptir. Değirmendere, Kuzgundere ve Zağnos dereleri, şehri güneyden kuzeye doğru bölen derin vadilerle kesilmiştir. Bu vadiler arasında kalan yüksek ve düzgün olmayan masa şekilli alanda, Trabzon'un en eski yerleşim kalıntıları bulunmaktadır. Bu işletme yapısı nedeniyle Trabzon'un eski Yunanca masa olarak adlandırılan “trapezos” kelimesinden türediği yer almaktadır. Trabzon adı, ilk olarak M.Ö. 4. Yüzyıl Yunanlı komutan Kesnophon'un "Anabasis" isimli eserinde Trapezos şeklinde geçer.
M.Ö. 7. Yüzyılda İyon kökenli Miletoslular, Batı Anadolu'dan Karadeniz'e ait olanlar burada koloni kentler kurmuşlardır. Sinop merkezli bu kolonilere Trabzon da dahildir. Ancak bu bölgedeki Kolkhlar, Driller ve Makronlar gibi yerli topluluklar çok daha önceden yaşanmıştı.
Karadeniz, M.Ö. aynı yüzyılda Kafkasya'dan gelen Kimmerler ve İskitlerin akınlarına maruz kalmıştır. Bu akının tarihlerinin sırası hakkında net bir bilgi yoktur. Trabzon, M.Ö. 6. Yüzyılda Perslerin kontrolüne geçmiş ve Pont Kapadokyası olarak kalan bölgede kalmaktadır.
Büyük İskender, M.Ö. 334'te Anadolu'da Pers hakimiyetine son verdi. İskender'in vefatının ardından Pont satrabı II. Ariantes'in oğlu Mithridates, Karadeniz'de Pontus krallığını kurdu. Trabzon bu krallık içinde yer aldı.
Romalılar, M.Ö. I. Yüzyılda Anadolu'ya ait topraklar kazanmaya başladı. Pontus Kralı V. Mithridates'in, Roma Kralı Pompeius tarafından mağlup edilmesiyle Pontus Krallığı son buldu. Trabzon, M.Ö. 66'da Roma'nın yönetimine girdi. Trabzon, Roma döneminde çeşitli yönetimsel değişikliklere tabi tutulmuş ve birçok imparatorun döneminde önemli bir süre muhafaza edilmişti.
Ünlü Roma İmparatoru Hadrianus Döneminde (117-138) tüm imparatorluğunda olduğu gibi Trabzon'da da önemli imar faaliyetlerinde bulunulmuş, birçok dini ve askeri birimler ile yollar, su kemerleri ve yakın zamana kadar saklanabilen yapay bir liman inşa edilmiştir. Hadrian'dan sonra Trabzon'da parlak bir dönem sona ermiş, 244 yılında para basma yetkisinden alınmıştır. Roma Döneminde basılan Trabzon sikkelerinin ön yüzlerinde Roma İmparatorlarının büstü, arka yüzlerinde ise Pontus Krallığı döneminden beri süregelen mitolojik figürler yerleşmiş ve Grekçe yazılar kullanılmıştır.
276 yılında Trabzon, Doğu Karadeniz Bölgesine akın eden Gotların saldırısına uğradı, kent yakılıp yıkıldı. 4. Yüzyılın başında Diocletianus, Maximian, Constantinius ve Galerius'tan oluşan dörtlü idare zamanında Trabzon'da yeniden imar faaliyetleri gerçekleştirildi. Bu bilgi Trabzon Müzesi'ndeki Latince bir kitabeden anlaşılmaktadır.
395 yılında Roma İmparatorluğu bölündüğünde Trabzon, Doğu Roma/Bizans İmparatorluğu'nun sınırları içinde kaldı. Justinianus (527-564) kent surlarını yeniden canlandırarak yeniden imar faaliyetlerini başlatmış, Herakleios zamanında (610-641) bölgesel askeri birimlerin ayrılmasına tanık olmuştur.
Müslüman Araplar 8. Yüzyılın başlarından itibaren Anadolu'ya düzenledikleri baskınlarda Doğu Karadeniz ve Trabzon'a ulaştı. Bizans İmparatorluğu 1204'te Latinlerin eline geçiyor, İstanbul'dan kaçan İmparator I. Andronikos Komnenos'un torunları Aleksios ve David, Trabzon'da 1204 yılında bağımsız bir Komnenos'a kaydolmuşlardır.
I. Bayezid, 1398 yılında Samsun bölgesini alarak Trabzon Komnenos krallığına yıllık vergi yüklemiştir. Ancak David Komnenos'un iktidar döneminde Osmanlılara karşı oluşan ittifaklar ve vergi ödeme direnci, Fatih Sultan Mehmet'in 1461 yılında Trabzon'u kuşatmasına sebep olmuştur. Böylece Komnenos krallığına son verilmiştir.
Trabzon, Osmanlı Dönemi'nde önceden eyalet ve sancak olarak yönetilmiştir. İlk sancak beyi Hızır Bey'dir. 1470 yılında sancak beyliği Şehzade Abdullah'a verilmiş, Abdullah ve annesi Şirin Hatun 1479 yılına kadar Trabzon'da yaşamışlardır. Yavuz Sultan Selim şehzadeliği sırasında (1491-1512) Trabzon'da Sancak Beyi olarak görev yapmış, oğlu Sultan Süleyman burada doğmuştur.
16. yüzyılda Trabzon ve Batum merkezli Lazistan Sancağı birleştirilerek bir eyalet oluşturuldu ve Trabzon bu yeni idari merkez haline geldi. Ancak 1867'de Trabzon'da meydana gelen büyük bir yangında birçok kamu binası zarar gördü. Kentin yeniden inşasının ardından 1868 yılında vilayet çözümleri kazandı. Bu vilayet Lazistan, Gümüşhane ve Canik sancakları da eklendi.
Birinci Dünya Savaşı sırasında, 14 Nisan 1916'da Ruslar Trabzon'a saldırıda bulundu. Bu hedef Trabzonlulara karşı, milis güçleriyle gerilla savaşını yürütüyor. Aynı dönemde Hamidiye Zırhlısının desteğiyle Trabzon Limanı'na gelen cephaneler, insanlar tarafından coşkuyla Maçka'ya taşındı.
1916 yılının Haziran ayında Çaykara'da Sultan Murat Yaylası, Of'ta Baltacı ve Arsin'de Yanbolu Dereleri'nde Ruslara karşı başarıyla mücadele edildi. Ancak savaşın genel şartlarına bağlı olarak Ruslar, 14 Nisan 1916'da Trabzon'a girdi. Rusların bu dönemde Trabzon'da kaldığı süre boyunca, özellikle Rum ve Ermeni milisleri yerli halka acıdı ve birçok insan öldürüldü.
1917'de Rusya'da yaşanan Bolşevik Devrimi'nin ardından, Çarlık yönetimi son buldu. Rus ordusunda başlayan buhran, onların Trabzon'dan geri çekilmelerine neden oldu. Batıdan doğuya hareket eden ve Karadağ'da bir araya gelen Türk çeteleri, Yüzbaşı Kahraman Bey'in kalbinde Trabzon'a doğru kanat ve 24 Şubat 1918'de şehri geri aldı.
Cumhuriyet döneminde, Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk, Trabzon'u üç kez ziyaret etti: 1924, 1930 ve 1937. İlk ziyareti olan 15 Eylül 1924 tarihi, Trabzon halkı tarafından "ATATÜRK GÜNÜ" olarak ilan edildiği ve bu durum Atatürk'e bir telgrafla bildirildi .
Fetih (15 Ağustos 1461)
1453'te İstanbul'un fethiyle Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluşunun ardından, doğu fiyat güvencesi almak için Fatih Sultan Mehmet Trabzon'u fethetme kararı aldı. 1461 yılında Fatih'in egemenliğindeki Osmanlı ordusu, Komnenos Krallığı'nın başkenti Trabzon'u kuşattı ve kısa bir süre içinde ele geçirdi. Trabzon, II. Bayezid döneminde "şehzade şehri" unvanını kazandı. Yavuz Sultan Selim döneminde şehir içi imar faaliyetleri hızlandı. Kanuni Sultan Süleyman, Trabzon'da doğmuş ve çocukluğunu burada geçirmişti.
Birinci Dünya Savaşı Sırasında Trabzon
Birinci Dünya Savaşı sırasında Trabzon, Rusya'nın hedefi oldu. Rus donanması, Trabzon'u 1914 ve 1915'te birçok kez bombaladı, binlerce insan hayatını kaybetti. 1916'da Rus kuvvetleri, deniz ve karadan Trabzon'a yoğun saldırılar başlatıldı. Erzurum'un düşmesinin ardından, Trabzon 1916'da Rus işgaline uğradı. İşgal sürecinde yerli Rum ve Ermeni milisler, Müslüman halka karşı büyük Merhametler gerçekleştirdi ve değerli eserler Rusya'ya taşındı.
Trabzon'un Kurtuluşu
1917'de Rusya'da Bolşevik ihtilali patlak verdi. Türk ordusu, Erzincan Antlaşması'nın ardından bölgedeki Ermeni direncini kırarak Trabzon'a doğru bir genişlikteydi. 1918'de Trabzon, Osmanlı tarafından birleştirildi. Ancak şehrin yeniden yapılandırılması ve insanların geri çatışmaları zorluklarla doluydu. İşgal sırasında görülen arşiv ve bazı kültürel görünüm kaybı, Trabzon için büyük bir kayıptı.
Trabzon, Karadeniz'in incisi olarak bilinen ve birçok ilçeye, semte ve tarihi güzelliğe ev sahipliği yapıyor. Peki, Trabzon’un ilçeleri? Trabzon’un en zengin semti? Trabzon’un en belalı ilçesi? Trabzon en iyi semtleri? Trabzon’un en büyük ilçesi? Trabzon un en nezih semti? Trabzon’un en güzel ilçesi? Trabzon’un yüzölçümü en büyük ilçesi? Trabzonspor, Trabzon hava durumu? Trabzon’da gezilecek yerler? Trabzon’un ilçeleri? Trabzon’un nüfusu 2023? Trabzon’un tarihi kısaca? Trabzon’un en zengin ilçesi? Trabzon’un en belalı ilçesi? İşte tüm merak edilen soruların cevapları haberimizin detayında…
Karadeniz'in İncisi: Trabzon’un Kültür, Sanat Ve Turistik Mirası
4000 yıllık zengin bir tarihe sahip olan Trabzon, dünyanın önemli bir parçasıdır. Kendine özgü mülkiyet konumuyla eşitlik evrenler boyunca birçok medeniyetin ilgileri ile benzersiz şehir, kavşak oluşumları içerir nitelikte pek çok farklı kültüre ev sahipliği yapmıştır. Yüzyıllar boyunca bir ticaret ve idari merkez olması, günümüzün eğitim, kültür ve ticaret gibi önemli alanlarda sürekli bir merkez olmasını sağlamıştır. Bu süregelen kültürel birikim, Trabzon'un zamanındaki kültürel zenginliğinin oluşmasını sağlar. Kent, sunduğu mevcut kültürel varlıklarıyla hem yerli hem de yabancıların ilgi odağı olmayı sürdürüyor.
Sümela Manastırı: Doğanın Kucağında Tarihi Bir Miras
Sümela Manastırı, Trabzon'un Maçka ilçesinde, sarp bir kayalık üzerinde kurulu muhteşem bir yapıdır. Bu eşsiz manastır, yerelde "Meryem Ana" olarak bilinir. Altındere Vadisi'nin derinliklerinden 300 metre yukarıda konumlanmış olan bu tarihi yapı, manastırların şehir dışında, doğayla iç içe kurulma geleneğini yansıtmaktadır.
"Sumela" ismi, "siyah" anlamına gelen "melas" kelimesinden türemiştir. Bu adın, manastırın bulunduğu koyu renkli Karadağlar'dan geldiği düşünülmekle birlikte, buradaki Meryem tasviri de siyah renkle özdeşleştirilmiştir. Efsanelere göre, Sümela Manastırı, Bizans İmparatoru I. Theodosius döneminde, Barnabas ve Sophranios adlı iki rahip tarafından kuruldu. 6. yüzyılda ise İmparator Justinianus'un emriyle Belisarios tarafından genişletilip restore edildi.
13. yüzyıldan itibaren manastırın mevcut yapısının korunduğunu biliyoruz. Özellikle Trabzon Komnenosları Prensliği döneminde, manastırın önemi artarak çeşitli fermanlarla destek gördü. Osmanlı döneminde de, Sumela Manastırı, diğer birçok manastır gibi padişahların himayesinde kaldı ve çeşitli imtiyazlar aldı.
18. yüzyılda manastırın birçok bölümü restore edildi ve fresklerle süslendi. 19. yüzyılda ise ek binalarla genişletilerek en parlak dönemini yaşadı. Ancak 1916-1918 yıllarında Rus işgali sırasında manastırın kullanımı durduruldu ve 1923'ten sonra tamamen boşaltıldı.
Manastır kompleksi, ana kaya kilisesi, şapeller, mutfak, öğrenci odaları, misafirhane, kütüphane ve kutsal ayazma gibi bölümlerden oluşur. Bu yapılar, geniş bir alanda yer alır. Girişte su kemerinin kalıntılarına rastlanır. Manastırın içine doğru ilerlerken, ana kilise, çeşitli manastır binaları ve kütüphaneyi görebilirsiniz.
Kaya kilisesi ve şapelin duvarları, dönemine ait fresklerle süslenmiştir. Bu fresklerde, İncil'den alınan sahneler, Hz. İsa ve Meryem Ana'nın hayatına dair tasvirler ön plana çıkar. Sümela Manastırı'nın bu benzersiz freskleri, tarih boyunca birçok sanatçı ve seyyah için ilham kaynağı olmuştur.
Vezalon (Yahya) Manastırı
Maçka ilçesinin Kiremitli Köyü'nde, çam ormanları arasında yer alır. Bu manastırın içinde bir mağara ve ayazma bulunmaktadır. İlk manastır, mağaranın önünde inşa edilmiştir. Günümüzde hala ayakta olan yapılar, 19. yüzyıla dayanmaktadır. Kompleksin 9 km kuzeyindeki şapel, 15. yüzyıla tarihlenmekte ve içinde değerli freskler barındırmaktadır.
Kuştul - Hızır İlyas Manastırı (Gregorius Peristera)
Maçka ilçesinin Şimşirli Köyü yakınında 8. yüzyılın ortalarında kurulmuştur ve Peristera olarak bilinir. Günümüze maalesef sadece manastırın temelleri kalmıştır.
Kaymaklı Manastırı
Trabzon merkez ilçesinde, Boztepe'nin Değirmendere vadisine bakan yakasında bulunan bu manastır, 1424 yılında inşa edilmiştir. Kompleks içerisinde tek apsisli bir kilise, çan kulesi, bir şapel ve manastır hücreleri bulunmaktadır. Kilise içerisindeki freskler, 18. yüzyıla tarihlenmektedir.
Kızlar (Panagia Theokephastros) Manastırı
Trabzon merkez ilçesinde, Boztepe'nin yamacında bulunmaktadır. Manastır, III. Alexios zamanında (1349-1390) kurulmuş ve birkaç kez onarım görmüştür. Bu manastır kompleksinde kaya kilisesi, şapel ve hücreler bulunmaktadır. Kaya kilisesinin içerisinde tarihi portreler ve kitabeler yer almaktadır.
Kızlar Manastırı (Panagıa Keramesta)
Maçka ilçesinin Kiremitli Köyü vadisinde yer almaktadır. Yapı, bir kutsal mağara ile tamamlanır. Günümüze gelen taş bölümleri, bu manastırın Ortaçağ'da inşa edilmiş olduğu hissini uyandırsa da, aslında 1858 yılında inşa edilmiştir.
Trabzon Kalesi
Trabzon il merkezinde yer alır ve şehrin en iyi korunmuş eserlerinden biridir. Kale, Bizans dönemine ait eski temeller üzerine kurulmuştur. Kale, Yukarı Hisar, Orta Hisar ve Aşağı Hisar olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Ancak, 20. yüzyılın başlarında kale taşları, yeni binaların yapımında kullanılmıştır. Yukarı Hisar'ın 300 m. kuzeyindeki antik tiyatrodan ise hiçbir iz kalmamıştır.
Atatürk Köşkü
19. yüzyıl başlarında inşa edilen bu yapı, Avrupa ve Batı Rönesans mimarisinin etkilerini taşımaktadır. Atatürk, Trabzon'a yaptığı ziyaretlerde bu köşkte kalmış ve mal varlığını Türk milletine armağan etme kararını bu köşkte almıştır.
Trabzon Müzesi
Zeytinlik caddesinde yer alan bu bina, ilk olarak Kostaki Thopylaktos tarafından yaptırılmıştır. Zaman içinde farklı amaçlarla kullanılan bina, 2001 yılında Trabzon Müzesi olarak ziyarete açılmıştır.
Ayasofya Müzesi
Trabzon Ayasofya Kilisesi, Trabzon İmparatorluğu krallarından 1. Manuel Komnenos zamanında inşa edilmiştir. Kilise, Fatih Sultan Mehmet'in Trabzon'u fethinin ardından camiye dönüştürülmüş, daha sonra ise müze olarak kullanılmaya başlanmıştır.
Cevdet Sunay Müzesi
Çaykara ilçesindeki Ataköy beldesinde bulunan bu müze, Türkiye Cumhuriyeti'nin 5. Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'ın doğduğu evdir. Evin restorasyonu yapılarak 2001 yılında müze olarak ziyarete açılmıştır.
Trabzonspor Müzesi
Trabzonspor'un tarihini ve başarılarını anlatan bu müze, Trabzon merkezinde bulunmaktadır. Müzede, Trabzonspor'un kazandığı kupaların yanı sıra, şehrin futbol tarihine dair pek çok öğe bulunmaktadır.
Memişoğlu Konağı
Sürmene ilçesinin 4 km doğusunda Balıklı mevkiinde bulunan konak, büyük bölümü taştan inşa edilmiş ve iki katlıdır. Ahşap işçiliği ile ünlü olan bu yapı, 18. yy'da inşa edildiği düşünülmektedir. Üst katında, rüzgârgülü ve vantilatör görevi gören döner bir tavan bulunmaktadır, bu özellikten dolayı "Döner tavanlı konak" ismiyle anılır.
Nemlizade Konağı
Gazipaşa mahallesinde yer alır. Dört katlı bu yapı, zemin katında Kütahya çinileri barındırır. Bina, farklı dönemlerde çeşitli kurumlar tarafından kullanılmıştır ve şu anda Olgunlaşma Enstitüsü ve Kız Meslek Lisesi olarak hizmet vermektedir.
Yarımbıyıkoğlu Evi
Pazarkapı Mahallesi'nde bulunan bu iki katlı ev, 1706 yılında yapılmıştır. Ancak zamanla kötü onarımlarla orijinal süslemelerini kaybetmiştir.
Kundupoğlu Evi
Yarımbıyıkoğlu evinin güneyinde, Pazarkapı Mahallesi'nde bulunur. 18. yüzyıla tarihlenen bu ev, zaman içinde yıpranmış ve sadece bir kısmı ayakta kalmıştır.
Çakırağa Konağı
Hayrat ilçesinin Sarıağaç Köyü’nde 1821 yılında inşa edilmiştir. İki katlı bu konak, 1979 yılında onarılarak korunmuştur.
Ortahisar Evleri (Trabzon)
Geleneksel Türk mimarisiyle dikkat çeken bu evler, Türk kent kültürünün önemli yapı taşlarından biridir.
Orta Mahalle (Akçaabat)
Akçaabat-Orta Mahalle Evleri, Karadeniz Bölgesi'nde özgün yerleşim örneklerinden biridir.
Gülbahar Hatun Camii
Trabzon merkezinde, 1514 yılında inşa edilmiş bir camidir. Külliye içerisinde bulunmakla birlikte, sadece cami ve türbe günümüze ulaşabilmiştir.
Ortahisar Fatih Camii
Trabzon merkezinde yer alan bu yapı, orijinal olarak Altınbaşlı Meryem Kilisesi olarak bilinir. 914 yılında inşa edildiği düşünülmektedir. Türk hakimiyetinde camiye dönüştürülmüş ve birçok onarımdan geçmiştir.
Yeni Cuma Camii
Trabzon'un merkezinde bulunan bu yapı, Trabzon'un kurtarıcı ve koruyucu azizi Eugenios'a ithaf edilmiştir. İlk kilisenin ne zaman yapıldığı bilinmemekte olup, araştırmacıların bazilika durumunda olduğunu belirtmektedirler. 14. yüzyılda haç planlı olarak inşa edildiğine inanılır. Özellikler arasında üç nef, üç apsis ve merkezi kubbe yer alır. Trabzon'un fethinden sonra camiye dönüştürülen bu yapıdaki minare ve kuzey girişi eklendi.
İskender Paşa Camii
Trabzon merkezde, Atatürk Alanı'nda Belediye Binası'nın yanında bulunmaktadır. Caminin orijinal yapılarından medrese ve mezarlık çatlağına ulaşmamıştır. Taş işçiliğiyle dikkat çeker. İznik'teki Yeşil Camiye benzer bir plana sahiptir. İçerisinde mermerden mihrap ve mimber bulunur.
Ahi Evren Dede Camii
Trabzon'un Boztepe bağışı yer alır. Sultan Orhan döneminde Ahi Evren tarafından bir derviş dergahı inşa edildiği biliniyordu. Ancak kesin bilgiler eksiktir.
Hızırbey Camii
Trabzon'un evinde, Hızırbey mahallesinde bulunan bu cami kare planlıdır. Yapım tarihi H.1213(1789/99) olarak bilinmektedir.
Çarşı Camii
Trabzon merkezi, Çarşı Mahallesi'nde bulunan bu cami, Hazinedarzade Osman Paşa tarafından H.1225, M.1839 yılında yaptırılmıştır. Şehrin en büyük camisi ve muntazam taş işçiliğiyle biliniyor.
Erdoğdu Bey Camii
Trabzon Valisi Erdoğdu Bey tarafından H.985 (M.1577) yılında Erdoğdu Mahallesi'nde yaptırılmıştır. Çeşitli onarımlarla orijinal özellikleri kaybolmamıştır.
Tavanlı Camii
Trabzon'un Gazipaşa Mahallesinde bulunan bu cami, Nemlizadeler tarafından 1874 yılında inşa edilmiştir. Dikdörtgen planlı olan bu yapıda kalın taş duvarlar ve ahşap tavan bulunmaktadır.
Ahi Evren Dede Türbesi
Boztepe'deki Ahi Evren Dede Camii'nin yanında bulunan bu türbe, kare planlı ve kubbelidir. 1887-1888 yılında Hacı Hakkı Baba tarafından onarılmıştır. Ahi Evren Dede'nin mezarının yanı sıra, Hacı Hakkı Baba ve oğullarının mezarlarına da türbesi içerisindedir.
Gülbaharhatun Türbesi
Büyük İmaret (Hatuniye) Camii'nin çalışmalarıdır. 1506 yılında Yavuz Sultan Selim'in annesi için inşa edilmiştir. Sarımsı taşlardan yapılan bu sekizgen planlı türbe, gri taş dekorasyonlarıyla dikkat çeker. Kurşun kapalı kubbesi sekiz köşelidir.
Emir Mehmet Türbesi
Trabzon Lisesi'nin güncel eski kabak meydanında bulunuyor. 1523 yılında Emir Mehmet adına yapıldığı bilinmektedir. Türbenin yakınında 1877 yılında defnedilen Kadiri Tekkesi Şeyhi Osman Baba'nın mezarı da bulunmaktadır. Bu sekizgen planlı türbenin girişi kuzeydoğudadır.
Hamza Paşa (Açık Türbesi) Türbesi
Küçük İmaret Mezarlığı'nda Hamza Paşa Camisi'nin mezarları bulunmaktadır. Altı köşeli bu türbe, 18. yüzyıla tarihlenmektedir ve içerisinde üç mezar bulunmaktadır. Bunlardan biri 1735 tarihli Hamza Paşa'ya aittir.
Santa Harabeleri
Dumanlı köyü sınırlarında bulunan Santa Harabeleri, 17. yüzyıldan beri dini, ticari ve kültürel bir merkezdir. 7 mahallesi bulunan bu alanda, taş yapıda evler, kiliseler ve çeşmeler bulunmaktadır. Santa, hem tarihi ürünleriyle hem de doğal konumuyla bilinir.
Taşhan
Osmanlı devletine ait avlulu iki şehir hanlarından biri olan Taşhan, 1531-1533 yıllarında Trabzon Valisi İskenderpaşa tarafından yaptırılmıştır. Tarih boyunca çeşitli onarımlarla çalışır. Kuzey tarafında daha yeni dönemlere ait mağaza eklemeleri bulunmaktadır. Duvarlar, düzgün yontulmuş taşla inşa edilmiş, revak kemerleri ve tonoz yapı tuğladan yapılmıştır. yüzyıldaki alaturka kiremit ile kaplı olan çatı, 1980 yılındaki onarımda beton mozaik ile değiştirilmiştir.
Vakıf Han (Gön Han, Attar Han)
Bu han, bedestenin kuzey dağılımı konumlanır ve üç katlı avlulu bir yapıdır. Güneydoğudaki caminin şadırvanı üzerinde bulunan kitabaye göre, 1781 yılında Hacı Yahya adlı bir hayırsever tarafından yaptırılmıştır. Zemin kat ana girişi doğuda bulunurken, birinci katın girişi güneydedir. Avlunun etrafındaki farklı boyutlardaki odalar sıralanır. Kuzeyde, merkezde bir eyvan bulunmaktadır. İkinci katta avlulu odaların yanı sıra bir cami yer alır. Bu caminin minaresi ne yazık ki yıkılmıştır.
Alaca Han
Bakırcılar Semtinde bulunan Alaca Han, avlulu üç katlı bir yapıdır. Kesin çalışma tarihi bilinmese de ayrıntılı olarak Alaca Hamamı ile birlikte 18. yüzyıla tarihlenmektedir. Dikdörtgen plana sahip bu han, taş işçiliğinin güzel bir örneğidir. Kiremit örtüsüyle kaplıdır ve tüm cepheler yapılarla kapalıdır. Ana giriş kapısı batı cephesindedir. Hanın zemininde depolar, üst katlarında ise odalar bulunmaktadır.
Sekiz Direkli Hamam
Pazarkapı mahallesinde yer alan bu hamam, Trabzon Belediyesi tarafından onarılmıştır. Soyunma bölümü yeniden yapılmıştır. Kare planlı sıcaklık bölümünde dört halvet bulunmaktadır. Orta boyutta sekizgen bir göbek taşı ve çevresinde sekiz sütun bulunur. Bu hamamın yapılış tarihinin kesin olmamasıyla birlikte, mimari özellikleri 18. yüzyıla tarihlendirildiği yere dayanmaktadır.
Paşa Hamamı
Çarşı Camisinin güncel olarak bulunan hamamı, İskenderpaşa vakıfları arasında yer alır. 1521-1533 yılları arasında inşa edilen bu çifte hamamın erkekler bölümü batıda; soyunma, soğukluk ve sıcaklık sıcaklığına sahiptir. Kadınlar bölümünde ise soyunmalık, soğukluk ve iki hücreli sıcaklık alanı bulunmaktadır.
Meydan Hamamı
19. yüzyılın sonlarına doğru kazazedeler tarafından inşa edilen bu çifte hamamın erkekler bölümü doğuda bulunuyor. Soyunma kısmı orijinalini korurken, sıcaklık alanı dört eyvanlı köşe hücreli planlı olarak tasarlanmıştır.
Zağnospaşa Köprüsü
Zindan Kapı ile İmaret Kapısı arasında bulunan bu köprü, tarihi kaynaklara göre Roma ve Bizans izlenmeleri ve kalma izleri vardır. Zağnos Paşa'nın 15. yüzyılda yaptırdığı onarımlarla günümüze kadar gelmiştir.
Tabakhane Köprüsü
Ortahisar'ın doğusunda Kuzgun Dere üzerinde kurulmuştur. Birçok onarım ve genişletme ile günümüze gelebilmiştir. İlk kuruluşu Roma dönemine l. yüzyıla kadar inmektedir. Evliya Çelebi köprünün Karakoyunluların yapısı olduğunu yazar. Bugünkü haliyle Osmanlı yapısıdır ve son şekline 19.yüzyılda kavuşmuştur.
Değirmendere Köprüsü
1891 tarihinde Nemlizadeler tarafından yaptırılmış dört gözlü bir köprüdür. Ayrıca batı tarafında birde tahliye kemeri bulunur.
Abdullah Paşa Çeşmesi
Zağnospaşa Kulesinin doğu girişinde yer alır. Çeşme, zamanında bugünkü Taksim Meydanındaki su makseminin önünde inşa edilmişti. Caddeler genişletilirken sökülüp atılmış sonradan bugünkü yerine yerleştirilmiştir. Çeşme, Trabzon Valisi Haznedarzade Abdullahpaşa tarafından 1844 yılında mermerden yaptırılmıştır. Dikdörtgen formlu cephe ampir üslupta bir yapıdır. Düz sütuncelerle sınırlandırılmış birkaç kademeli saçak ve süslemeli taç kısmından meydana gelmektedir. Lüle yeri stilize hayat ağacı motiflidir. Üst köşelerde rozetler vardır. Aynalık kısmının üzerinde dokuz satır halinde 18 beyitten oluşan farsça kitabesi bulunmaktadır. Ampir üsluptaki çeşmelerin güzel örneklerinden birisidir.
Abdülhamit Çeşmesi
İskender Paşa Mahallesi’ndedir. 1891’de yapılmıştır. Yivli sütunlarla dört bölüme ayrılmış dikdörtgen biçimlidir. Sütun başlık ve tabanları akantus yapraklarıyla bezelidir. Saçağın üstünde Sultan Abdülhamit’in tuğrası vardır.
İmaret Deresi Su Kemeri
Trabzon Kalesi’nin batı yamacındaki İmaret Deresi üstündedir. 6. yüzyılda Iustinianus tarafından yaptırılmıştır. Daha sonra çeşitli onarımlar geçirmiştir. Günümüzdeki su kemeri 13. yüzyıl yapısıdır. Kesme taştan 30 m. uzunluğunda, 7 m. yüksekliğindeki köprü, beş gözlüdür. Çevresindeki kayalıklarda su getiren künkler görülebilir.
Kuzgundere Su Kemeri
Kalenin doğusundaki Kuzgundere üstüne kurulmuştur. 13. yüzyıl yapısıdır. Kesme ve moloz taştan yapılmış, 8 m. uzunluğunda, 6 m. yüksekliğindeki kemer “İnce Köprü” adıyla bilinir.
Kavaklı Su Kemeri
Yenicuma Mahallesi’nde olup, 13. yüzyıla tarihlenmektedir. Kesme ve moloz taştan yapı 20 m. uzunluğunda 7 m. yüksekliğindedir.
Trabzon'un Yöresel Yemekleri
Trabzon mutfağı, zengin ve çeşitli lezzetleriyle tanınır. Mısır Çorbası, Lahana Çorbası, Etli Lahana Sarması, Kara Lahana Yemeği, Hamsili Pilav, Haluşka, Muhlama, Hamsiköy Sütlacı ve Akçaabat Köftesi gibi birçok yemek, bu mutfaktan piyasaya sunuldu. Özellikle hamsi ile yapılan birçok yemek, Trabzon mutfağının en karakteristik özellikleridir.
- Kuymak: Trabzon'un en öne çıkan yemeklerinden biridir. Mısır unu, tereyağ ve peynirle hazırlanır. Hem ana öğün, hem ara öğün; hem kahvaltı, hem de öğle ve akşam yemeği olarak tüketilir. Yörede "Muhlama" veya "Mıhlama" isimleriyle bilinir.
- Hamsi: Trabzon mutfağında başrolde olan hamsi, yöre halkı için ayrı bir bilgiye sahiptir. Dünyada ilk kez adına türkü yazılan balık türüdür.
- Pide: Özellikle kıymalı ve peynirlisi ile meşhur olan Trabzon Pidesi, kış aylarının vazgeçilmez kahvaltı lezzetlerindendir.
- Trabzon Ekmeği: Taş sunumları pişirilen bu özel ekmek, Trabzon'un birçok ilçesinde üretilmektedir. Uzun süre taze kalan ve büyük boyutlarıyla belirtilen Trabzon Ekmeği, Türkiye'nin dört bir yanından gönderilmektedir.
- Akçaabat Köftesi: Hazırlık aşamasının özgünlüğüyle tanınan Akçaabat köftesi, Trabzon mutfağının en önemli lezzetlerindendir.
Trabzon'un Cennet Yaylaları ve Eşsiz Folkloru: Horon ve Kemençe
Trabzon, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nde yer alan bir kenttir ve zengin doğal güzelliklere ev sahipliği yapmaktadır. Trabzon'daki yaylalar, denizden yüksek rakımlarda yer aldığı için serin ve temiz havasıyla ünlüdür. Bu yaylaların birçoğu doğal güzelliklerin yanı sıra tarih ve kültürle de iç içedir.
Horon , Trabzon ve Karadeniz Bölgesi'ne özgü hızlı tempolu bir halk dansıdır. Karadeniz'in ürünleri ve kültürel özellikleri yansıtan bu dans, kemençe eşliğinde oynanır.
Kemençe ise bu bölgeye özgü yaylı bir müzik aletidir. Horon ve kemençe, Karadeniz kültürünün vazgeçilmez unsurlarıdır.
Trabzon'daki yaylaların bazıları:
- Akçaabat-Karadağ Yaylası : Akçaabat - Düzköy yolundan devam ediyor. Akciğerde yaşayanlardan muzdarip olanlar için önerilen bu yayla, zengin bir yaban hayatına ev sahipliği yapar.
- Araklı-Pazarcık Yaylası : Araklı'da yer alır ve doğa grubu, bitki inceleme gibi etkinlikler için uygundur.
- Çakırgöl Yaylası : Maçka ilçesine yakın ve 2500 m yüksekliğe sahip bu yayla, birçok çevrede farklı yayla barındırır.
- Düzköy (Haçka Obası) Yaylası : Düzköy ilçesi yer alır ve Haçkalı Baba Türbesi gibi tarihi mekanlara ev sahipliği yapar.
- Hıdırnebi ve Kuruçam Yaylaları : Hıdırnebi Şenlikleri ile ünlü bu yaylalar, Akçaabat-Düzköy yolundan devam ediyor.
- Kadırga Yaylası : Erikbeli'ye yakın olan bu yayla, her yıl binlerce kişinin katıldığı Kadırga Şenlikleri'ne ev sahipliği yapıyor.
- Sisdağı Yaylası : Tonya'dan kurtarmak. Yıllık Sis Dağı Şenlikleri burada gerçekleşiyor.
Bu yaylaların her biri, benzersiz doğal güzellikleri, tarihi ve kültürel zenginlikleri ile ziyaretçilerini büyülerler. Ayrıca bu yaylalar, festivaller, yerel festivaller ve geleneksel etkinliklerle de renklenir. Trabzon ve Karadeniz'in çoğaldığı bu eşsiz yaylalarını ziyaret ederek hem doğal güzelliklerini keşfedebilir hem de yerel kültürle iç içe bir deneyim yaşayabilirsiniz.
Trabzon İlinin En Güzel İlçesi Ve Mahallesi Hangisi?
Trabzon, doğal güzellikleri, tarihi yapıları ve kültürel zenginlikleri ile Türkiye'nin en güzel şehirlerinden biridir. Bu nedenle, Trabzon ilinin en güzel ilçesi ve mahallesi konusunda kesin bir cevap vermek zordur. Ancak, bu konuda yapılan anketler ve değerlendirmeler sonucunda, aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır:
En güzel ilçe:
Trabzon'un en güzel ilçesi, doğal güzellikleri ve tarihi yapıları ile Akçaabat ilçesidir. Akçaabat, Karadeniz kıyısında yer alan bir ilçedir. İlçenin en önemli turistik yerleri arasında Akçaabat Köftesi, Uzungöl, Sümela Manastırı ve Altındere Vadisi Milli Parkı bulunmaktadır.
En güzel mahalle:
Trabzon'un en güzel mahallesi, doğal güzellikleri ve deniz manzarası ile Yalıncak Mahallesidir. Yalıncak Mahallesi, Trabzon'un Ortahisar ilçesinde yer almaktadır. Mahallenin en önemli turistik yerleri arasında Yalıncak Plajı, Yalıncak Tabiat Parkı ve Boztepe bulunmaktadır.
Tabii ki, Trabzon'da görülmeye değer birçok ilçe ve mahalle daha bulunmaktadır. Örneğin, Maçka ilçesi, Sümela Manastırı ve Uzungöl gibi önemli turistik yerlere ev sahipliği yapmaktadır. Yomra ilçesi, yemyeşil doğası ve doğal güzellikleri ile dikkat çekmektedir. Arsin ilçesi, Karadeniz kıyısındaki sahil şeridi ile popüler bir tatil beldesidir.
Sonuç olarak, Trabzon ilinin en güzel ilçesi ve mahallesi, kişinin kişisel tercihlerine göre değişebilir. Ancak, yukarıda bahsedilen ilçe ve mahalleler, Trabzon'un en güzel yerlerini temsil eden önemli yerlerdir.
"Trabzon halkıyla yapılan anketler ve yüz yüze görüşmeler sonucu elde edilen bilgilere göre, şehrin en beğenilen ilçesi Akçaabat, en gözde mahallesi ise Yalıncak Mahallesi olarak belirlendi. Akçaabat'ın doğal güzellikleri ve tarihi yapıları, Yalıncak Mahallesi'nin ise doğal güzellikleri ve deniz manzarası bu Tercihlerde önemli rol oynamıştır. Ancak, bu sonuçlar tamamen anket ve görüşmelere katılan Trabzon'un kişisel tercihlerine dayanmaktadır. Trabzon, birçok ilçesi ve mahallesiyle birlikte çok yönlü bir turistik cazibe merkezidir ve her biri kendi içerisinde benzersiz güzelliklere sahiptir."
Kaynak: Mehmet Pamuk