Mardin, Türkiye’nin güneydoğusunda yer alan ve çok zengin bir kültür mirasına sahip olan bir şehirdir. Mardin, tarihi boyunca Sümerler, Hititler, Urartular, Asurlar, Persler, Romalılar, Bizanslılar, Araplar, Selçuklular, Artuklular, Moğollar, Akkoyunlular, Safeviler, Osmanlılar ve Cumhuriyet dönemi Türkiye’si gibi pek çok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Bu medeniyetlerin izleri Mardin’in mimarisinde, sanatında, dini yapılarında ve yemek kültüründe görülebilir. Mardin ilinde en çok araştırılan konular arasında olan Mardin ilinin en güzel ilçesi ve mahallesi hangisidir sorusunun cevabı haberimizde.
Mardin ilinin en güzel ilçesi ve mahallesi hangisidir?
Mardin’in mimarisi, taş işçiliğinin en güzel örneklerini sunmaktadır. Mardin Kalesi, şehrin üzerinde tüm heybetiyle duran ve Sümerler’den Osmanlılar’a kadar pek çok imparatorluğa ait izler taşıyan bir yapıdır. Sitti Radviyye (Hatuniye) Medresesi, Artuklular döneminden günümüze kadar korunabilen bir başka önemli eserdir. Mardin Ulu Camii, 12. yüzyılda Artuklu hükümdarı Melik Salih tarafından yaptırılmıştır. Caminin minaresi ise 15. yüzyılda Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan tarafından eklenmiştir. Mardin’de ayrıca farklı din ve mezheplere ait pek çok kilise ve manastır da bulunmaktadır. Bunlardan bazıları Mor Behnam Kilisesi, Deyrulzafaran Manastırı, Mor Gabriel Manastırı ve Kırklar Kilisesi’dir.
Mardin’in sanatı da çok çeşitlidir. Mardin’de gümüş işlemeciliği, telkâri sanatı, bakır işlemeciliği, ahşap oymacılığı, halıcılık ve kilim dokumacılığı gibi el sanatları gelişmiştir. Mardin Müzesi, bu sanatların örneklerini görebileceğiniz bir yerdir. Mardin ayrıca müzik kültürüyle de tanınmaktadır. Mardin’de Kürtçe, Arapça ve Süryanice gibi farklı dillerde söylenen türküler vardır. Mardin müziğinin önemli temsilcilerinden biri de Ahmet Aslan’dır.
Mardin’in yemek kültürü de çok zengin ve lezzetlidir. Mardin’de hamur işleri oldukça meşhurdur. Kiliçe, hamuru özenle açılarak yapılan bir hamur yemeğidir. İçli köfte, bulgur hamurunun içine kıyma konularak yapılan bir başka hamur yemeğidir. Mardin’de et yemekleri de çok sevilir. Kaburga dolması, kuzu kaburgasının pirinçle doldurulup fırınlanmasıyla yapılan bir et yemeğidir. Döbo, etin patlıcanla pişirilmesiyle yapılan bir başka et yemeğidir. Mardin’de çorba da önemli bir yer tutar. Lebeniye, yoğurtlu ve etli bir çorbadır. Şiişe çorbası, mercimekli ve baharatlı bir çorbadır. Mardin’in tatlıları da çok ünlüdür. Kadayıf dolması, kadayıfın cevizle doldurulup şerbetlenmesiyle yapılan bir tatlıdır. Pekmez helvası, pekmez ve unla yapılan bir başka tatlıdır.
Mardinin yöresel kıyafetleri
Mardin yöresel kıyafetleri, binlerce yıllık tarihi ve kültürel zenginliği yansıtan renkli ve otantik bir giyim tarzıdır. Mardin’in yöresel kıyafetleri, hem erkeklerde hem de kadınlarda farklı parçalardan oluşur. Bu parçaların bazıları şunlardır:
- Erkeklerde başa takke, üzerine şal, şepik veya dokuma poşi giyilir. İçerisinde çizgili hakim yakalı poplin gömlek, üzerinde çuha kumaştan yelek bulunur. Beline amediye veya hasanbeyli dokuma kuşak sarılır. Kollara kolluk takılır. Altına pantolon kesimi şalvar giyilir. Ayaklara ise deri çarık veya kundura giyilir.
- Kadınlarda başa şal, dokuma poşi veya yazma bağlanır. Boyna döküm gerdanlık takılır. İçerisinde renkli saten kumaştan gömlek, üzerine bindallı veya fistan denilen nakışlı ve pullu kadife ve şifon kumaştan elbise giyilir. Beline döküm kemer bağlanır. Altına şalvar giyilir. Ayaklara ise yün çorap ve deri ayakkabı giyilir.
Mardin’in yöresel kıyafetleri, hem gündelik hayatta hem de özel günlerde kullanılır. Mardin’i ziyarete gelen turistler, bu kıyafetleri satın alarak kentin tanıtımına katkıda bulunurlar. Mardin’in yöresel kıyafetleri, Anadolu’nun kültürel mozaiğini gösteren eşsiz bir mirastır.
Mardinin İlçeleri
Mardin, Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan ve tarihi, kültürel ve doğal güzellikleriyle ünlü bir ildir. Mardin’in ilçeleri 10 tanedir ve her biri kendine özgü özelliklere sahiptir. İşte Mardin’in ilçeleri hakkında kısaca bilgiler:
Artuklu: Mardin’in merkez ilçesi ve en kalabalık ilçesidir. Adını 11. yüzyılda bölgeye hakim olan Artuklu Hanedanı’ndan alır. Artuklu’da Ulu Camii, Kasımiye Medresesi, Zinciriye Medresesi, Deyrülzafaran Manastırı, Mor Behnam Kilisesi gibi tarihi ve dini yapılar bulunur. Ayrıca Artuklu’da her yıl Uluslararası Kültür ve Sanat Festivali düzenlenir.
Dargeçit: Mardin’in kuzeydoğusunda yer alan bir ilçedir. Adını eski adı olan Kerboran’dan alan Dargeçit Çayı’nın kenarında kurulmuştur. Dargeçit’te Mor Yakup Manastırı, Mor Loozor Kilisesi, Mor Aho Manastırı gibi dini yapıların yanı sıra tarihi kervansaraylar ve köprüler de görülebilir.
Derik: Mardin’in batısında yer alan bir ilçedir. Adını Süryanice’de “kale” anlamına gelen “Dara” kelimesinden alır. Derik’te Mor Gabriel Manastırı, Mor Malke Manastırı, Mor Abrohom Manastırı gibi önemli dini merkezler bulunur. Ayrıca Derik’te zeytin ve zeytinyağı üretimi yapılır.
Kızıltepe: Mardin’in güneyinde yer alan ve nüfus bakımından ikinci büyük ilçesidir. Adını kızıl renkli tepe olan Gırnavaz Tepesi’nden alır. Kızıltepe’de Artuklu ihtişamını yansıtan Ulu Camii, Taşköprü, Tarassut Kulesi, Şahkullubey Kümbeti, Harzem Harabeleri gibi tarihi yapılar bulunur.
Mazıdağı: Mardin’in batısında yer alan bir ilçedir. Adını Mazı Dağı’ndan alır. Mazıdağı’nda Mor Barsavmo Manastırı, Mor Dimet Manastırı, Mor Azozo Manastırı gibi dini yapıların yanı sıra doğal güzellikler de bulunur.
Midyat: Mardin’in kuzeydoğusunda yer alan ve turizm açısından önemli bir ilçedir. Adını Süryanice’de “kale” anlamına gelen “Mittiate” kelimesinden alır. Midyat’ta Mor Abrohom Manastırı, Mor Yakup Kilisesi, Mor Şmuni Kilisesi gibi dini yapıların yanında gümüş işlemeciliğiyle ünlü Telkari sanatının da merkezidir .
Nusaybin: Mardin’in güneydoğusunda yer alan ve Suriye sınırında bulunan bir ilçedir. Adını Süryanice’de “Nisibin” olarak telaffuz edilen Nisibis’ten alır. Nusaybin’de Mor Yakup Kilisesi, Mor Evgin Manastırı, Dara Harabeleri, Nusaybin Kalesi gibi tarihi ve dini yapılar bulunur.
Ömerli: Mardin’in kuzeydoğusunda yer alan bir ilçedir. Adını Osmanlı döneminde bölgeye yerleştirilen Ömerli aşiretinden alır. Ömerli’de Mor Hananyo Manastırı, Mor Aziz Manastırı, Mor Şalito Manastırı gibi dini yapıların yanı sıra doğal güzellikler de bulunur.
Savur: Mardin’in kuzeyinde yer alan bir ilçedir. Adını Süryanice’de “kayalık yer” anlamına gelen “Savro” kelimesinden alır. Savur’da Mor Kiryakos Manastırı, Mor Augin Manastırı, Mor Aziz Manastırı gibi dini yapıların yanı sıra tarihi konaklar ve kemer köprüler de görülebilir.
Yeşilli: Mardin’in kuzeybatısına yer alan bir ilçedir. Adını yeşil renkli bitki örtüsünden alır. Yeşilli’de Mor Şemun Manastırı, Mor Dimet Manastırı, Mor Azozo Manastırı gibi dini yapıların yanı sıra doğal güzellikler de bulunur.
Mardin ilinin en güzel ilçesi ve mahallesi hangisi?
En güzel ilçe: Midyat. Midyat, tarihi, kültürel ve doğal güzellikleriyle beni büyüleyen bir ilçedir. Midyat’ta gümüş işlemeciliğiyle ünlü Telkari sanatının da merkezidir. Midyat’ta gezilecek yerler arasında Mor Abrohom Manastırı, Mor Yakup Kilisesi, Mor Şmuni Kilisesi gibi dini yapıların yanında tarihi konaklar, kemer köprüler ve çarşılar da bulunur. Midyat’ın mimarisi, kültürü ve insanları çok etkileyicidir.
En güzel mahalle: Artuklu’nun Darağaç Mahallesi. Darağaç Mahallesi, Artuklu’nun en eski ve en otantik mahallelerinden biridir. Darağaç Mahallesi’nde Mardin’in simgesi olan taş evler, dar sokaklar, tarihi çeşmeler ve kapılar görmek mümkündür. Darağaç Mahallesi’nden Mardin’in muhteşem manzarasını izlemek de ayrı bir keyiftir.
Kaynak: Mehmet Pamuk
