Giresun’da karbonhidrat ve şekerli besinlerin vücutta alkol oluşturduğu bir hastalık için tedaviye başlandı. Bu hastalığa ‘Auto brewery’ deniyor. Bu hastalığın tedavisiyle ilgili bilgi veren Giresun Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi Doç. Dr. Fazıl Kulaklı, Türkiye’nin çeşitli yerlerinden bu hastalığa sahip 20-30 kişinin kendileriyle iletişime geçtiğini belirtiyor. Peki Auto Brewery Sendromu nedir? İşte ayrıntılar...
Vücut kendi kendine alkol üretir mi?
Evet vücut kendi kendine alkol üretir. Auto Brewery Sendromu olarakta bilinen bu sendrom vücudun kendi kendine alkol üretmesine neden olan ve karbonhidratların alkole dönüşmesine yol açan çok seyrek rastlanan bir hastalık vardır. Bu hastalık, bağırsaklarda fazla miktarda etanol üreten mayaların neden olduğu endojen bir durumdur.
Gastrointestinal sistemde çok sayıda mikroorganizma bulunur ve bunların çoğu mantarlardan oluşur. En sık rastlanan mantar türü candida olarak adlandırılır. Mantarların aşırı çoğalması kişinin sağlığını ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Bağırsaktaki mantarlar enerji elde etmek için şeker ve nişasta tüketir ve bunun sonucunda etanol ve karbondioksit gibi atıklar ortaya çıkarır.
Auto Brewery Sendromu neden olur?
Auto brewery sendromu, vücutta karbonhidratların bakteri veya mantarlar tarafından alkole dönüştürülmesine yol açan bir durumdur. Bu durum, sindirim sistemindeki mikroorganizmaların dengesinin bozulması ve bazı gastrointestinal hastalıklar nedeniyle ortaya çıkabilir. Ayrıca, aşağıda belirtilen hastalıklar da bu sendromun gelişimine katkıda bulunabilir:
- Crohn hastalığı
- İrritabl bağırsak sendromu (İBS)
- Kısa bağırsak sendromu
- Diyabet
- Obezite
- Zayıflamış bağırsak sendromu
Bağırsak mikrobiyomunu bozan uzun süreli antibiyotik kullanımı mantarların çoğalmasına yol açabilir. İşlenmiş gıdalar ve karbonhidrat içeren beslenme şekli de auto brewery sendromunu tetiklemektedir.
Auto Brewery Sendromu belirtileri neler?
Auto brewery sendromu yaşayan kişilerde ortaya çıkabilecek belirtiler şunlardır:
- Mide bulantısı ve kusma
- Geğirme
- Kronik yorgunluk
- Baş dönmesi
- Denge kaybı
- Cilt kızarıklığı
- Susuzluk ve ağız kuruluğu
- Hafıza ve konsantrasyon sorunları
- Konuşma bozukluğu
- Ruh halinde değişiklikler
- Baş dönmesi
Auto Brewery Sendromu nasıl teşhis edilir?
Kişinin tıbbi öyküsünü inceleyen uzman doktor, fiziki muayene sonrası mevcut semptomlara göre auto brewery veya başka bir gastrointestinal rahatsızlık olabileceğini düşünebilir.Kişinin idrarında ve dışkısında bulunan bakteri ve mantar seviyeleri idrar testi ile ölçülebilir. Kişinin bağırsaklarında çoğalan mantarlar endoskopi ile saptanabilir.
Auto brewery sendromunun tanısı için bazen karbonhidrat yükleme testi yapılır. Bu testte kişiye karbonhidrat bakımından zengin bir gıda verilir. Birkaç saat sonra kişinin kanındaki alkol miktarı belirlenir.
Auto Brewery Sendromu nasıl tedavi edilir?
Bu sendromun tedavisinde, hastanın yediği yiyecekler çok önemlidir. Ayrıca, bazı vakalarda ilaç kullanmak da gerekir. Bu sendrom için şu tedavi seçenekleri uygulanabilir:
Beslenme alışkanlığını değiştirme
Auto brewery sendromu belirtilerini azaltmak veya hafifletmek için karbonhidratlı ve işlenmiş gıdalardan uzak durmak gerekir. Beslenme şeklinde karbonhidrat miktarını azaltıp protein miktarını artırmak önerilebilir. Bu nedenle karbonhidratlı ve ekstra şekerli olan aşağıdaki yiyeceklerden kaçınmak önemlidir:
- Beyaz ekmek, un
- Beyaz pirinç
- Fruktozlu mısır şurubu
- Hamur işleri ve tatlılar
- Makarna
- Glikoz, fruktoz gibi şekerler
- Meyve suyu gibi şekerli içecekler
Auto brewery sendromu yaşayan kişiler, karbonhidrat ve şekerli gıdaları azaltarak semptomlarını hafifletebilir. Ancak eski beslenme alışkanlıklarına geri dönmek istiyorlarsa, öncelikle bir doktora görünmeleri gerekir.
İlaç tedavisi
Bu hastalıkta, vücutta karbonhidratları alkol haline getiren mantar veya bakteriler aşırı çoğalır. Bu da kişinin alkol almasa bile sarhoş gibi davranmasına neden olur. Bu durumu önlemek için antifungal ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar, bağırsaklardaki mantarların sayısını azaltır ve mide-bağırsak sorunlarına yol açan mantar hastalıklarını iyileştirir. Bazı hastalar bu ilaçlara yeterince cevap vermez. Bu durumda, daha etkili ilaçlar veya probiyotik destekleri verilebilir. Probiyotikler, bağırsaklarda faydalı bakterilerin dengelenmesine ve mantarların kontrol altına alınmasına yardımcı olur.
Sıkça Sorulan Sorular
Auto Brewery Sendromu Türkiye'de görüldü mü?
Evet Türkiye'de de görüldü. Bu hastalığa yakalanan bir kişi Giresun’da tedavi görüyor. Giresun Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi Doç. Dr. Fazıl Kulaklı, bu hastalıktan şikayet eden 20-30 kişinin Türkiye’nin çeşitli yerlerinden kendilerine başvurduğunu söyledi.
Sağlık turizmi sayesinde hem yurt içinden hem de yurt dışından hastaların kendilerine geldiğini söyleyen Kulaklı, şunları ekledi:
"Auto brewery olarak adlandırılan, vücudun kendi kendine alkol üretme sendromu olan bir hastaya tedavi verdik. Bu hastamız basında 'içmeden sarhoş olma' gibi bir terimle geniş yer buldu. Bu hastamızın, alkol almamasına rağmen alkol düzeyi yüksek oluyordu. Şu anda Giresun Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Türkiye'de bu hastalığın tedavisinin merkezi haline geldi. Orta Doğu'nun da merkezi olma teklifi aldık, bunun için alana ihtiyacımız var ama sağlık turizminde Giresun'un adını duyuruyoruz ve duyurmaya devam edeceğiz."
Kulaklı, İzmir'den bir hastanın tedavi için Giresun'a geldiğini kaydederek, "İstanbul'dan gelecek olanlar var, bir önceki hastamız da İstanbul'dan gelmişti. Türkiye'nin farklı illerinden 20-30 kişi bizi aradı. Ama tabii ki bu hastaları yatırıp tedavi ettiğimiz zaman kapasitemiz yeterli olmadığı için, normal hizmet gereken hastalara hizmet veremeyeceğimiz için bu hastaları bir bir alıyoruz" diye ifade etti.
