Türkiye'nin en önemli sorunu olan ekonominin acı reçetisi her geçen gün kendisini hissettiriyor.
Ekonomik buhrana neden olan enflasyonun en çok vurduğu alanlar ise gıda, enerji ve ulaştırma sektörleri oldu. Gıdadan enerjiye kadar her alanda gelen fiyat artışları özellikle düşük ve sabit gelirli vatandaşların satın alma gücünü olumsuz etkiledi. Peki Manisa'da vatandaşlar zamlardan nasıl etkileniyor?
Enflasyon neden artar?
Enflasyon, fiyatların genel düzeyinin sürekli artmasıdır. Enflasyonun arkasında yatan pek çok faktör olabilir, ancak bunları iki ana gruba ayırabiliriz: talep ve maliyet. Talep enflasyonu, ekonomideki mal ve hizmetlere olan isteğin, bunların üretiminden daha fazla olması halinde meydana gelir. Maliyet enflasyonu ise mal ve hizmetlerin üretimi için gerekli olan girdilerin fiyatlarının yükselmesiyle ortaya çıkar. Türkiye’de enflasyonun sebepleri şöyle sıralanabilir.
Para miktarının fazla olması: Para miktarı, ekonomideki para birimlerinin toplamını gösterir. Para miktarı fazla olduğunda, paranın satın alma gücü azalır ve fiyatlar artar. Türkiye’de para miktarı, son zamanlarda devletin harcamalarını karşılamak için merkez bankasından aldığı krediler ve bankaların verdikleri krediler nedeniyle hızla yükselmiştir. Talebin yüksek olması: Talebin yüksek olması, ekonomideki tüketicilerin ve yatırımcıların mal ve hizmetlere olan arzusunun, ekonominin bunları sağlayabileceğinden daha fazla olması anlamına gelir. Talebin yüksek olması, gelirlerin artması, vergilerin düşmesi, faiz oranlarının azalması gibi unsurlarla tetiklenebilir. Türkiye’de talebin yüksek olması, koronavirüs salgını sonrasında normal hayata dönülmesiyle birlikte harcama ve ithalatın artmasından kaynaklanmıştır.
Maliyetlerin yükselmesi: Maliyetlerin yükselmesi, mal ve hizmetlerin üretimi için kullanılan faktörlerin fiyatlarının artmasıyla ilgilidir. Maliyetlerin yükselmesi, işçi ücretleri, ham madde fiyatları, enerji giderleri, vergiler gibi etmenlerle ilintilidir. Türkiye’de maliyetlerin yükselmesi, döviz kurundaki değişimler, küresel piyasalardaki emtia fiyatlarının yükselişi, asgari ücret artışları ve vergi zamları gibi nedenlerle gerçekleşmiştir.
Enflasyon nasıl düşer?
Enflasyonun önlenmesi için çeşitli yöntemler bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:
Para politikası: Para politikası, merkez bankasının para miktarını ve faiz oranlarını belirleyerek ekonomiyi yönlendirmesidir. Merkez bankası, enflasyonu azaltmak için para miktarını azaltabilir ve faiz oranlarını artırabilir. Bu şekilde talebi kısıtlar ve paranın değerini korur. Türkiye’de merkez bankası, enflasyon hedeflemesi adlı bir para politikası uygulamaktadır. Bu uygulamada merkez bankası, enflasyonu belirlediği bir aralıkta tutmak için faiz oranlarını değiştirmektedir.
Mali politika: Mali politika, devletin bütçe gelirleri ve giderleri ile ekonomiyi etkilemesidir. Devlet, enflasyonu azaltmak için bütçe açığını küçültebilir ve vergileri yükseltebilir. Bu şekilde para miktarını kontrol altında tutar ve talebi düşürür. Türkiye’de devlet, mali dengeyi sağlamak için yeni ekonomik planlar açıklamıştır. Bu planlarda bütçe açığının milli gelire oranının azaltılması ve vergi sisteminin iyileştirilmesi gibi amaçlar bulunmaktadır.
Yapısal reformlar: Yapısal reformlar, ekonominin verimlilik ve rekabet gücünü artırmak için yapılan değişikliklerdir. Yapısal reformlar, piyasaların özelleştirilmesi, kurumların kalitesinin artırılması, yolsuzluğun engellenmesi, eğitim ve sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi gibi konuları içerir. Yapısal reformlar, enflasyonu azaltmak için üretim arzını genişletir ve maliyetleri indirir. Türkiye’de yapısal reformlar, ekonomik istikrarın korunması ve büyümenin devamlılığı için önemli bir ihtiyaçtır.
Haber-Serkan Özcan
